TOHUM

                                                                                   

    TOHUM

    'Kırsalı Canlandırma' adlı bir projeyi 2021 Mayıs'ında Prof.Dr.İnci Gökmen proje yazımı başkanlığında GüneşKöy olarak Avrupa Birliğinden aldık. Bu projenin ana başlıkları var, bir de ara. Ara başlıklarının birisi de 'Tohum'  dur. Buradaki amaç, tohumun değerinin daha iyi bilinmesini sağlamak, tohum alma ve saklamayı öğrenmek ve tohum paylaşmasının önemini vurgulamak diye düşünebiliriz. Kaygı, yabancı hibrit tohumların ülkemizi neden işgal etsin, yetkililer ülkeyi bi minvalde anlamaz iken, onlar aymazlık içinde olabilirler, peki biz gerçek vatanseverler buna neden izin verelim?

    Her zaman olduğu gibi ufaktan ufaktan kolları sıvadık. 15 ay sürecek olan, kısa adı ile KIRCAN projemizde tohum adına konuyu işleyecek küçük bir gurup kurduk. Bu gurupta, Fikret, Claire, Songül, Neslihan ve Gökhan ile biraradayız. Gurubumuz daha da genişleyecektir.

    Bu Blog ile 7 şeyi amaç edindim:

    1. Sosyal sorumluluk,

    2. Başarılı olma anlayışı,

    3. Gençler,

    4. Tohumu anlamak,

    5. Biraz farkındalık,

    6. Programımız ne olmalı?

    7. Devam eden hazırlıklar

    

    1. SOSYAL SORUMLULUK

    Sosyal Sorumlulukta şirketler

    Akıl karışıklığına gerek yok. Uluslararası şirketler kendi itibarlarını ve algılanmalarını yönetebilmek, yükseltebilmek amacıyla sosyal sorumluluk uygulamalarına yer verirken, diğer yandan halkla ilişkiler şirketleri de, pazarda rekabet avantajı sağlayacağı fikrinden hareketle sosyal sorumluluğu uzmanlık alanlarına kattılar. 

    Bu şirketler sosyal sorumluluklarını yerine getirmek adına farklı araçlar kullanıyorlar. Kimi, bir sivil toplum kuruluşunun eğitim, sağlık veya çevre konusundaki projelerini desteklemekle bu sorumluluğu yerine getirmeyi ve bu yolla itibarını artırmayı planlarken, kimi şirketler de bir yandan kendi ürün ve hizmetlerini sosyal sorumluluk anlayışı doğrultusunda yeniden gözden geçirerek, kurum kültürünün bir parçası olarak toplumsal duyarlılıklarını günlük yaşama yansıtmayı tercih ediyor.

    Peki ama, onların sosyal sorumlulukları hangi alanları kapsıyor? Burada dikkatli olmalıyız. İnsanın temel ihtiyaçlarını mı; temel hak ve özgürlüklerin karşılanmasını mı?

    Sosyal sorumluluk projeleriyle neleri telafi ediyorlar, toplumun hangi ihtiyaçlarına karşı nasıl bir sorumluluk duyuyorlar? 

    Bizler ne istiyoruz?

    Tek kelime ile söyleyebilirim; bir sonraki kuşağa karşı sorumluluklarımızı yerine getirmek; onlara daha iyi bir yaşam alanı bırakmak. 

    Reklama çalışmıyoruz. Kurumsal Sosyal Sorumluluğun önemli olduğunu düşünüyor, her şeyi onlara bırakmak istemiyoruz. Geri dönüşümlerin en öne çıkarılmasını da kurumlardan yasal taleple istiyoruz. Geri dönüşüm nasıl olacak, nereye olacak, topluma ve insanlığa, kaynaklarını paylaştığımız bu dünyaya faydası hangi açılardan olacak? 

    Meseleyi ticari çıkarlardan arındırılmış girişimler olarak ortaya koymak gerek. 

    Kurumsal Sorumluluk ve Kurumsal Vatandaşlık

    Uzmanlar 'Kurumsal Sorumluk' ve 'Kurumsal Vatandaşlık' kavramlarını birbirinden ayırmak gerekiyor diyor. Vergi ve sigorta primlerini zamanında ödemek, şeffaf olmak, küçük yaşta işçi çalıştırmamak vs. bu şartların yerine getirilmesi bir şirketi 'iyi kurumsal vatandaş' yapıyor. Kurumsal sosyal sorumluluk ise yasaların ötesinde bir kavram: Böyle bir şirket toplumun duyarlılıklarına ilgi gösteriyor, bunun için karından özveride bulunuyor; eğitime, sağlığa katkı yapıyor, ders kitapları bastırıyor, kültür-sanata katkı sağlıyor, doğa koruma projelerini destekliyor. Personeline özen gösteriyor.

    Örneğin, 'Safran Bitkisinin Gen Kaynaklarının Korunması ve Tarımının Yeniden Yaygınlaştırılması' konulu projesiyle sosyal sorumluluk alanında başarılı 10 şirket arasında seçilen Yapı Kredi Emeklilik'in Kurumsal İletişim Müdürü Füsun Dedehayır, "Yasalara uygun çalışmanın, karlı olmanın iyi hizmet ve ürünler piyasaya çıkarması ve daha önce kurumların eğitim ve sağlık gibi alanlarda yardımda bulunması yeterli sayılabiliyordu.. Bugün ise daha iyi bir toplum, daha iyi bir yaşam, daha iyi bir çevre için gönüllü olarak katkıda bulunmalarının yanı sıra daha da ötesine geçerek sorumluluk almaları bekleniyor." der.

    Bu söylemleri anlıyoruz. Karşılıksız olan hiçbir şey sürdürülebilir olamaz. Kurumların sosyal sorumluluk projelerini hayata geçirirken bir karşılık bekliyor olmaları gerekir. 

    İtibar kazanmak da bir karşılık beklemektir. Özelde hiçbir şey beklememek de, emeği dünyaya bağışlamak oluyor. 

    2. BAŞARILI OLMA ANLAYIŞI

    Olumlu Katkılar

    İçerisinde toplu bir şekilde yaşadığımız ve bel bağladığımız birçok sistem Covid-19'da da gördüğümüz üzere çok basit bir şekilde çökebiliyor ve bunun bütün ülkelere maliyeti hem insan hem de hizmet kaynağı olarak çok fazla olmakta; mutluluğumuzun bir başkasına bağlı olduğu görülmekte. 

    Ne doğa ne de onun insan dışındaki canlıları pes etme peşinde. İnsan da mücadelesini yapıyor. Ama yapması gereken çok şey var. Yeni sistemlerin oluşturulması için her zihin ve her beden son derece önemli. İnsanların vazgeçmesine değil, olumlu katkılarına ihtiyacımız var. 

    Hayatımıza Anlam

    Dünya üzerinde yaşamaya yönelik daha aydınlık, daha akıllıca, daha güzel ahlakla, yöntemlerle katkı sağlayarak, sevgi ve saygıyı yücelterek, mümkün olduğunca büyük şirketlerin kontrolünün dışında ve ötesinde diğer bütün canlılarla yaşamaya diyalog arayan hayatlar.. Hayatımızın bir anlamı olabilmesi için.. Uyuşturucu ve alkol bizleri köleleştirmeden önce daha yüksek anlayışlara ulaşmak için; sevgiyi hakim kılmak için.. Az az çabalarla bir direniş hayatı geliştirmemiz gerekiyor. 

    3. GENÇLER

    Gerçek Güç

    Strasbourg turist ve öğrenci kenti denebilir. Nereye bakarsanız sakin bir yaşam, gözünüze güzel görünen bir şeye denk gelirsiniz. Ren nehrinin kolları buradan geçer. Tertemiz giyinir insanlar. Sokakta elinde bir şey yiyeni henüz daha görmedim. Eşofman ve terlikle gezeni de. Bisikletli bir hareket, yüzü gülen gençler, sanat ile buluşmalar, kitabevleri, sokaklarda kurulan aktiviteler.. 

    Gençleri etrafımda izledikçe, kendi yaşam gücümün düşüşe geçtiği ve diğer insanları, özellikle de gençleri, ana yapıldığı gibi güçlendirmek gerektiğini gördüğüm bir yaşa -elli yedi- geldim. GİDYO projemiz de, KIRCAN da inanın sevgi ile ilgili. Sizleri seviyorum ve sizlere güveniyorum.

    Zoom toplantılarındaki kadar sizleri tanısam da, toprakla kurulan bu ilişkinin güçlü olduğunu yüz yüze ilişkilerimizde anladığınız için, bağlantıda olmak istediğiniz için, özgün deneyimleri tecrübeli insanlarla yaşamak istediğiniz için, bir anlama sahip, makul, gerçek bir hayat istediğiniz için sizleri seviyorum ve sizlerle olmaktan mutluyum. 

    Bizler farklı şekillerde ellerimizi taşın altına koyarken, yazarken, çizerken, ilişkileri başka platformlarda genişletirken, bilin ki kendi hayatlarımızla sizlerin hayatına ilham vermek istiyoruz. Aynı şekilde sizlerin hayatından da ilham almak.

    Sistem tahripkar. Sistem umutları kırıyor. Ülkemizde bu daha da ağır işliyor. Artık kendi kendini tahrip etme yolunda ve bu insanlar çareler üretmekten aciz. Kim ne derse desin bizler bunu görüyoruz. Varacağı yer de belli!

    Gerçek güç, bir şeyler yapmaktan geçiyor. Gerçek güç, sistemi önemsiz kılmakla, kendi yolumuza devam etmekte, iç enerjimize güvenmekte ve en yakınlarımızdan alacağımız kuvvetle de orantılı. Bu, dünyanın neresinde olursak olalım, mevcut bozuk düzenlerde rol almamak, bu düzene katılmamak anlamı taşıyor. 

    Böylece, bozulmuş bir sistem önemsiz kılınıyor. Bizler de GüneşKöy'de kendi çabamızla sisteme bulaşmadan çalışıyoruz ve başarılı da oluyoruz. 

    4. TOHUMU ANLAMAK

    İlk Tohum

    "Bir tohumun içinde çaresizlik yoktur." Böyle der Janisse Ray. Tohumun içinde sadece güneş ve su, sıcaklık ve toprak gibi doğru koşulların biraraya gelmesiyle serbest kalmayı bekleyen bir hayat vardır. Her gün milyonlarca tohum iki kanadını açar. İzlerseniz bunu görürsünüz bir tohum çimlenirken. 

    Mesela, Amerikalı Sylvia Davarz, tarihin çöplüklerinden kurtarılmış bitki türlerine ait bir tohum koleksiyonuna sahip. Siz de doğru koşullarınızı bulun, bu yeni koşullarla, konularla tanışın, başkalarıyla çimlenin!

    "Tohumlar ve türlerin gelişimi, atalarımızın yerleşik hayata geçip tarım toplumu olmalarına hem imkan tanımış hem de teşvik etmiştir."

    "İnsanlar Bering Boğazı'ndan geçerek Asya'dan bugün Kuzey Amerika olarak bildiğimiz kara parçasına geçerken yanlarında tohum taşıyorlardı. Muhtemelen bu tohumlardan biri, kökleri modern insanların anavatanı Afrika'ya dayanan 'su kabağı' idi. İlk göçler sırasında bu tohum Asya'ya, sonra da Doğu Asya'dan Kuzey Amerika'ya getirildi.. Besin bitkilerinin ilk kullanımı yetmiş bin yıl öncesine dayandığı tahmin edilmektedir..."

    5. BİRAZ FARKINDALIK

    Beynin kendisi sosyal bir organdır. Beyinlerimiz bebeklikte ortaya çıkar ve duygulanımlarımız, bir başına değil, başka beyinlerle etkileşim içinde düzenlenir. Demek ki, yaşamın akışı içinde duygusal tepkilerimizi biçimlendiren güçler, aslında biyolojik dürtülerimiz değil, diğer insanlar ile duygusal deneyim örüntüleridir. Burada çok kalırsanız aldanma ihtimaliniz fazladır ve bunu kolay kolay kıramazsınız.       

    Platon der, "Fazla acele etmenin cezası, çok yavaş ilerlemektir.

    Ronald Coheri der, "İşletmede şansın ilk kuralı, doğru şeyi yapmaya devam etmektir. Siz bunu yaparken fırsatlar karşınıza çıkacaktır. 

    Defterime aldığım başka bir not da, "Üstünlük kazanmak için strese girmeden ya ilk olun ya da daha iyi. Bir şeyleri iyi yapıyorsanız örnek olun; daha iyi yapın. Bu sizi yaşatsın, mahvetmesin.

    Bir sigara ya da silah üreticisinin yaptığı herhangi bir projenin sosyal sorumluluk olarak addedilmesi imkansız. Çünkü bu şirketler kendi çıkarları için dünyadan daha çok fazlasını alıyorlar. Gerçek anlamda sosyal sorumluluk taşıyan şirket ve STK'ların topluma aldıklarından çok vermeleri gerekir. 

    Ben sorumluluğumu yerine getirdim, bu kadarı yeterli.. mantığı sorumluluk anlayışı ile bağdaşır mı, yeterli midir? Değil! En önemlisi toplumda, üretimlerde, hizmetlerde dönüşüm yaratması beklenir. Zamanı ve sahip olunan kaynağı doğru kullanmak tek vuruşluk olmamalı. Bilincin bir parçası olmalı.

    6. PROGRAMIMIZ NE OLMALI?

    A-TOHUM

    1. Tohum nedir?

    2. Tohumlarımızın hikayesi ve sürdürülebilirliği nasıl olmuştur?

    3. Atalık ve Yerel tohum ne demektir?

    4. Melez nedir ve melezleme nasıl yapılır?

    5. Genetiği değiştirilmiş tohum ne demektir?

    6. Tohum Islahı nedir ve nasıl yapılır?

    7. Tohum sertifikasyon sistemi ne demektir?

    8. Tohumda dünya ne haldedir? (Kısaca; verimi artırmak üzere hırslar ve elde ettikleri sonuçlarla neler yapmaktalar?)

    9. Tohumda Türkiye ne haldedir? (Kısaca; yasalar ve uygulamalar ile dışa bağlılıklarımız vs.)

    10. STK ve Yerelde tohum üzerine doğru ve verimli çalışmalar nelerdir?

    11. Doğruyu yakalamak için yapılması gerekenler neler olabilir?

    

    B-KULLANILAN TOHUM

    1. Kırsaldaki mevcut Atalık tohumlar hangileridir? (Proje kapsamındaki hangi köyde hangi atalık tohumlar kullanılmakta, Atalık ve Yerel ayrımı var mıdır acaba?..   

    2. Kırsalda kullanılan Hibrit tohumlar nelerdir ve neden kullanılır?

    C-TOHUM ile ÇALIŞMAK

    1. Tohum almak nasıl yapılır? (Örneğin sebze bitkilerinin tespiti ve bunların tohumlarının alınması, tek tek yazılması, nemin alınması...)

    2. Tohumların kayıt altına alınması ve saklanması nasıl yapılır? (Örneklemeler)

    3. Tohum Takası gerekliliği ve deneyimlerin aktarılma yolları

    4. Tohum Bankası nedir ve küçük bir sistem olarak nasıl kurulur?

    D-KÖY ÇALIŞMALARI

    1. Proje kapsamındaki köyler (ismi, hane sayısı, sosyal ve ekonomik durumları, nüfus diyagramı vs..)

    2. Öncü çiftçiler (20 kişi) ve onlarla yapılacak çalışma başlıkları, programlar

    3. Tohum alımına yönelik örnek sebze tarhlarının hazırlanması ve takibi

    4. Sebzelerin iyi tohuma yatması için bitki beslenmesi ve izlenmesi nasıl olmalıdır?

    5. Sebzelerin tohuma bırakılmasında biyolojik ve görsel kararlar nasıl oluşur?

    6. Çocuklarla ve başka kimselerle atölye çalışmaları, çeşitli sunumlar

    E-TOHUM KURUTMA SİSTEMİ HAZIRLANMASI

    1. Güneş ve Rüzgar enerjili tohum kurutma sistemi projelendirilmesi ve hazırlanması

    F-KİTAPÇIK ve DVD hazırlığı

    1. Yazılı ve görsel metinlerin vs. hazırlanıp, baskı ve yayınlanması

    G-TOHUM DAĞITIMI ve TAKAS ŞENLİĞİ

    1. Belediye başkanlığı çerçevesinde yerelde biraraya gelme

    H-PROJENİN FİNANS ve HARCAMA BOYUTU

    7. DEVAM EDEN HAZIRLIKLAR

    1. EkoFiko Dikmen Ofisinde epey bir tohum hazırlığı yapıldı, kutulandı, etiketlenmesi devam ediyor.

    2. Strasbourg'da tohum biriktirme ve metin çalışmaları devam ediyor.

    3. Fotoğraf çekimleri profesyonel anlamda yapılmalı ve metinler yazılmalı her bir tohum için. 

    Devam edecek...