ALINTI GELİŞTİRİCİ olmak

    ALINTI GELİŞTİRİCİ olmak

    Bu iki kelimeyi bundan beş yıl önce defterime 'kendimi tanımlamak için' yazmışım. Başka bir şekliyle 'kurgulayıcı' da denebilir. 

    Bir 'alıntı' olduğu gibi bir yere kayda geçirilebilir veya bu alıntı size ilham verir, zihninizde çağrışımlar yapar ve bu temelli düşünceleriniz olur; veya tam tersi, konu genişler veya daraltılarak bambaşka bir alana uzanır. Ortaya çıkan sonuç sizi mutlu eder. Bir bakıma, hareketi seven insanların ihtiyaçlar yaratması gibidir iş. 

    Mesela, "Tabiat, her sayfasında büyük şeyler sunan kitaptır" dediğinde Goethe, bu özlü sözü okuyup anladığınıza göre, hem tabiat hakkında hem de ortaya çıkan şeylerle nasıl bir kitaba dönüştüğünün anlatısı sonuçta 'alıntının geliştirilmiş olduğu' dur. Üzerinde düşünülmüş, açıklama ve saptamalar oluşturulmuş, özün çerçevesinde kalınmış veya tamamen başka bir yere kayılmış olabilir. Mesele, sinyali alabilmiş olmak. Aksi takdirde, durup dururken neden birden aklınıza Goethe'nin bu özlü sözü gelmiş olsun ki?

    Ben bu 'alıntı geliştirici' terimini çok sevmiş olmalıyım ki, sık sık yapmaktan keyif duyarım. Okuduğum bir alıntının sahibiyle konuşuyor gibi olurum, defterime son düşen paragraf hem ona hem bana ait olur. Eğer bu kaynaşmanın kaynaştırıcılarının ismini not etmez isem, en sonunda fikrin bana ait olduğunu bile sanmaktayım. Bu elbette doğru değil. Yani, esas tümceyi öncelikle bir yazmakta zorunluluk var (kim demiş?) yazarıyla birlikte. 

    Alıntı geliştirmek bir bakıma öykü yazmaya, roman yazmaya da benzer diye düşünürüm. Zihin durmadan çeşitli eylemlerde, fikirler üretmekle meşgul olur alıntı arkasındaki süreçte. Bu fikirleri bir kavrama bağlamak istediğinizde, genelde bu iyi olur, mecburen entellektiyanızı yoklamanız lazım. Ya da kütüphanenizin önündeki masada çalışırken, elinizin altında kaynaklık edici kitaplarınız olmalı, başka çalışmalar, dergiler vs. Kurgulamayı çok yönlü yapabilecekseniz, söyleyecek nitelikli sözünüz var olmalı. Boş laf balonunu hemen patlatırlar. 

    Yine, mesela, 'Ego iyidir, başarılı kılar...' diye bir şey okuduğunuzda, bu konuyla alakalı hem 'iyi' hem 'başarılı' hem 'kötü' hem de 'başarısız' gibi başlıklar altında söyleyecek şeyleriniz olmalı, eğer bu konuyu geliştirmek istiyorsanız. Bazen hepsini çaprazlamanız ve ortaya iyi bir sonuç çıkarmak zorunda da hissedersiniz kendinizi. Burada bilmiş olmak veya hangi kaynaklara yönelmeniz gerektiğini bilmiş olmak avantaj sağlar. Eliniz ayağınız bağlanmamış olur. 

    Keyifli bir iştir. Sizi sürekli okumaya, not almaya, ilgi duymaya yöneltir 'alıntı geliştirici' olmak. Şimdilik bu kadar açıklayabildim. 

    Richard Feynman, "Yanıt kurcalamakta yatıyor" der.

    Saygı ve sevgiyle kalın.