Ailanthus altissima -bitkisini tanıyalım

    Ailanthus altissima -bitkisini tanıyalım

    Türkçe litaratürde isimleri: Cennet ağacı, Kokar ağaç, Osuruk ağacı, Aylandız, Aylandoz, Mundar ağacı, Yalangoz, Yabani ceviz, 

İngilizce: Tree of heaven

    Taksonomik Guruplandırma

    Alem: Plantae

    Şube: Charophyta

    Sınıf: Equisetopsida

    Alt sınıf: Magnoliidae

    Takım: Sapindales

    Aile: Sapindaceae

    Cins: Ailanthus

    Tür: Altisimma

    -Çiçek azma zamanı; yazın.

    -Erozyon ağaçlandırmasında kullanılır.

    -Genç tepe tacı sayesinde gölge verir.

    -Gelişim hızı yüksektir. Dalları kırılgan.

    -Sonbaharda yaprak ve çiçekleriyle bordo, kırmızılaşan.

    -Yapraklarını döker.

    -Geniş sayılabilecek yapraklı.

    -Aşırı sıcaklara dayanır.

    -Çin menşeili.

    -Nemli ve iyi drenajlı topraklar ideal ortam koşullarını oluşturur.

    -Erkek cinsi ağaçları kötü kokar.

    -Bina temellerine ve yollara zarar verebilir. Hızlı çoğalır. Doğal yayılır.

    -Karadeniz sahillerinde doğal yetişir.

    -İstila edici özeliği vardır.

    -20-25 m boylanır.

    -Gövdesi açık renkli düz ve pürüssüzdür. Üzerinde dar şeritli çizgiler vardır.

    -Yaprakları bileşik olup uzun saplıdır, 13-15-25 adet yaprakçık taşır.

    -Çok sayıda tohum üretir. Hızlı çimlenir. Gövde sürgününden de gelişir.

    -Toprağın işlenmesi, yangın, toprak bozulmasından etkilenir ve istilacı olur. İstilacılığı ile yerli türleri ortadan kaldırır. Toprağı hızla örter.

    -Ekosistem ve hayat alanlarını değiştirir. Mücadelesi zordur. Kesme sonrası sürgünler hızla artmaktadır.

    -Odunu kullanılır.

    -Yaprakları Çin'de ipek böceği üretiminde kullanılır.

    -İki evcikli ağaç türüdür. Yani erkek ve dişi çiçekler farklı ağaçlarda bulunur.

    -Biyolojik mücadelede %80 başarı görülmüştür.

    Yukarıdaki bilgileri internet ortamından derledim. Daha da başka özellikleri mutlaka vardır. Bu bitkiyi Bloguma almamın nedeni, bence henüz bütün özelliklerini bilemiyoruz, mutlaka çok faydalı bir çok yönü vardır evren içinde. Peyzajcılar pek sevmez, kullanmazlar. 

    National Geographic'de, 3 Mart 2021'de Troy Farah '8 dakikalık okuma' başlığıyla Ailanthus altissima hakkında bir yazı kaleme aldı. Aynen aşağıya alıntılıyorum.

    "Pek çok ağaç, Cennet Ağacı olarak bilinen Ailanthus altisima kadar güzel, tüy şeklinde yaprakları, açık gri kabuğu ve gün batımını andıran kırmızı ve sarı renkli tohumları olan yaprak döken bir ağaç olduğu için şanslı olurdu.

    Ancak bitki 'Cehennem Ağacı' lakabı da kazanmıştır. Son derece istilacı doğası nedeniyle, yeraltı vantuzları veya yüzbinlerce tohum aracılığıyla kendini kolonlayarak yılda 1m üzerinde büyüyebilir.

    Bitki, yoğun çalılıkları ve toprağa attığı toksinlerle yerli türleri yok eder. Çiçeklerinden de kötü koku yayar. Doğal yırtıcıları yoktur. benekli fener sineği gibi yıkıcı istilacı böcekler için bir sığınak görevi görür.

    Coşkulu bahçıvanlar tarafından yaklaşık 240 yıl önce ABD'ne gölge ağacı ve botanik örnek olarak tanıtılmasından bu yana 6 ABD eyaletinin tamamına yayılmış ve Antarktika hariç her kıtada bir yer edinmiştir.

    Biliminsanları yakın zamanda ağacı öldüren bir mantarı izole ettiler. Verticillium nonalfalfae. Emekli bitki fizyologu Joanne Rebbeck USDA Orman Hizmetleri'nde bu konu üzerinde çalışıyor.

    Biliminsanları şimdi Cennet Ağacını öldürmek için mantarları kullanarak gövdeyi kırarak ve patojeni bitkiye doğrudan enjekte ederek deneyler yapıyorlar.

    Eylül 2020'de Biological Control dergisinde yayınlanan bir araştırmanın sonuçları, mantarın Ailanthus'a karşı bir kontrol olarak oldukça etkili olduğunu buldu.

    Yerel ekosistemleri ve böcek çeşitliliğini korumak isteyen ekolojistler için bir rüya gerçek olabilir, ancak biliminsanları öncelikle mantarların geri tepmemesini ve daha da büyük bir sorun yaratmamasını sağlamalılar.

    Ailanthus, Kuzey Amerika ormanları boyunca, kızıl meşe gibi yerli bitkileri iterken, kanalizasyonları, kaldırımları ve bina temellerini yıkarak altyapı ve tarım alanlarına zarar veren bir 'veba'dır.

    Ağaç, otoyollar da dahil olmak üzere yangından zarar görmüş veya insanların rahatsız olduğu alanlarda büyür ve kök saldığında, kaldırılması neredeyse imkansızdır.

    Bitki ilk yıl 2.5 m büyüyebilir. Kendisini 'suckers' adı verilen yeraltı kökleri veya tek bir ağacın attığı yüzbinlerce rüzgarla savrulan tohum aracılığıyla kolonlar. 100 yıl yayıldığında yerde yaşayabilir. Tür aynı zamanda allelopatiktir, yani diğer bitkilerin yakınında büyümesini engelleyerek kimyasalların salınması yoluyla diğer bitkilerin büyümesini etkiler.

    Yıl içinde budanır, kesilir. Ama daha gür ve agresif olarak tekrar gelir. Oldukça pahalı ve emek yoğun hale geliyor. Kontrolsüzlük var. Dünyada 6 kıtaya yayılmıştır."

    Ben bir peyzaj mimarı olarak, Güvey Kandili veya Fener Ağacı da denen Koelreuteria paniculata için de aynı etkiyi verdiklerini söyleyebilirim. Ailanthus'un bir fotoğrafını hızlı tren hattında çekmiştim. Beş altı yerde kök salmışlar, inanılmaz şekilde tepe budaması yapılmaya çalışılmış, ama sürgünleri görünce şaşırdım. Bir kökten yüzden fazla dal fışkırmıştı ve budanırken acayip, sanki kör bir şeyle budanmış gibi de zavallı duruyordu. Üzüldüm budama şekline. 

    Saygı ve sevgiyle kalın.